Portörlük Nedir? Neden Önemlidir?

Portör, bir hastalık yapıcı mikroorganizmayı taşıyan ve bulaştırma yeteneğine sahip olan fakat kendisinde herhangi bir hastalık belirtisi göstermeyen kişi veya hayvana denir. Bir diğer deyişle, portör bireyler hastalığın farkında olmadan onu başkalarına yayabilirler. Bu durum, özellikle gıda sektörü ve sağlık hizmetleri gibi alanlarda çalışan kişiler açısından önemli bir halk sağlığı sorunudur.

Portör muayenesi, gıda ile ilişkili işlerde çalışanların gıda yoluyla bulaşabilecek hastalıkları taşıyıp taşımadığını tespit etmek amacıyla yapılan bir dizi laboratuvar tetkiklerini kapsar. Portör muayenesi, tek bir testten oluşmaz, birden fazla testin bir araya gelmesiyle gerçekleştirilir.

Portör muayenesi kapsamında yapılan testler şunlardır:

• Gaita Kültürü: Salmonella ve Shigella gibi bakterilerin varlığını tespit etmek için yapılır.
• Dışkının Mikroskobik İncelenmesi: Entamoeba histolytica kistleri, giardia lamblia kistleri ve helmint yumurtaları gibi parazitlerin varlığını tespit etmek için yapılır.
• Boğaz ve Burun Kültürü: Staphylococcus aureus gibi bakterilerin varlığını tespit etmek için yapılır.
• Akciğer Grafisi: Tüberküloz (verem) gibi akciğer hastalıklarının varlığını tespit etmek için yapılır.

Portör muayenesinin sıklığı, çalışılan sektöre ve riske bağlı olarak değişebilir. Genellikle gıda sektöründe çalışanlar için 3 ayda bir, bazı durumlarda ise 6 ayda bir veya yılda bir portör muayenesi yapılması önerilir.

Portör muayenesi 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’na göre zorunlu kılınmıştır. Bu kanuna göre, bulaşıcı hastalığı olan kişilerin gıda ile ilişkili işlerde çalışması yasaktır. 2011 yılında yapılan kanun değişikliği ile portör muayenesi ifadesi kanundan çıkarılmış olsa da, çalışanların bulaşıcı hastalık taşıyıp taşımadığının kontrol edilmesi ve belgelenmesi zorunluluğu devam etmektedir.

Portör muayenesinin yanı sıra, gıda ile temasta bulunan kişilerin Hepatit B testi yaptırması da önerilir.

Portör muayenesi birçok sağlık kurumunda yaptırılabilir. Devlet hastaneleri, özel sağlık kuruluşları, eğitim ve araştırma hastaneleri, belediye laboratuvarları, halk sağlığı laboratuvarları, verem savaş dispanserleri gibi kuruluşlar portör muayenesi hizmeti vermektedir.

Portör muayenesi, halk sağlığı açısından son derece önemlidir. Bu muayene sayesinde bulaşıcı hastalıkların yayılmasının önüne geçilmesi hedeflenir. Özellikle gıda sektöründe çalışan kişilerin portör muayenesini düzenli olarak yaptırması, toplum sağlığının korunması açısından büyük önem taşır.