Alerji Testi: Neden, Nasıl ve Hangi Bölümde Yapılır?
Vücudumuzun savunma sistemi, bizi hastalıklardan korumak için sürekli çalışır. Ancak bazen bu sistem, zararsız maddelere karşı aşırı tepki göstererek alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Polen, toz akarları, evcil hayvan tüyleri, bazı yiyecekler ve ilaçlar gibi maddeler, alerjik bünyeli kişilerde hapşırma, burun akıntısı, kaşıntı, kızarıklık, öksürük, nefes darlığı ve hatta hayati tehlike oluşturabilen anafilaksi gibi belirtilere yol açabilir.
Alerji testi, işte bu alerjik reaksiyonların nedenini belirlemek için yapılan önemli bir tanı aracıdır. Kişinin hangi maddelere (alerjenlere) karşı alerjisi olduğunu tespit etmek, doğru tedavi yöntemlerini belirlemek ve alerjenlerden korunma yöntemlerini öğretmek için alerji testi yapılır.
Alerji Testi Çeşitleri ve Uygulamaları
Alerji testi, temel olarak deri testleri ve kan testleri olmak üzere ikiye ayrılır.
Deri testleri, alerjen maddelerin cilde uygulanarak reaksiyonun gözlemlenmesi esasına dayanır. En sık kullanılan deri testleri şunlardır:
- Prick Testi: Bu testte, alerjen maddeler damlalar halinde ön kola veya sırta damlatılır ve ardından ince bir iğne ile deri hafifçe çizilir. Yaklaşık 15-20 dakika içinde alerjene karşı bir reaksiyon oluşup oluşmadığı gözlemlenir.
- İntradermal Test: Prick testinden farklı olarak, alerjen madde bu testte ince bir iğne ile derinin altına enjekte edilir.
- Yama Testi: Alerjen maddelere bağlı olarak gelişen kontakt dermatiti teşhis etmek için kullanılan bu testte, alerjen maddeler bantlar yardımıyla sırta yapıştırılır ve 48 saat bekletilir.
Kan testleri, alerjenlere karşı oluşan antikorların (IgE) kan düzeyini ölçer. Deri testlerinin yapılamadığı durumlarda, örneğin bebeklerde veya şiddetli egzama durumlarında kan testleri tercih edilebilir.
Alerji Testini Hangi Bölüm Yapar?
Alerji testi, hastanelerde ve sağlık kuruluşlarında genellikle İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları bölümü tarafından yapılır. Alerji doktorları, alerjik hastalıkların teşhisi, tedavisi ve takibi konusunda uzmanlaşmış doktorlardır.
Dermatoloji (Cildiye) bölümü de bazı alerji testlerini, özellikle ciltte görülen alerjik reaksiyonları değerlendirmek için yapabilir. Ancak, solunum yolu alerjileri veya gıda alerjileri gibi sistemik alerjiler için genellikle İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları bölümüne başvurmak daha uygundur.
Bebeklerde ve Çocuklarda Alerji Testi
Bebeklerde ve çocuklarda da alerji testleri yapılabilir. Deri prick testi ve kan testleri, doğumdan itibaren tüm yaş gruplarında güvenle uygulanabilir. Ancak testin doğruluğu, özellikle deri prick testi için 3 aylıktan itibaren yaşla birlikte artar.
Çocuklarda alerji testi, mutlaka bir çocuk alerjisi uzmanı tarafından yapılmalıdır. Çocuk alerjisi uzmanları, çocuklardaki alerjik hastalıkların teşhis ve tedavisinde özel eğitim almış doktorlardır.
Önemli Noktalar
- Alerji testi yaptırmadan önce, kullanılan ilaçlar hakkında doktoru bilgilendirmek önemlidir. Bazı ilaçlar test sonuçlarını etkileyebilir.
- Evde alerji testi yapmak güvenilir değildir ve önerilmez.
- Alerji testleri, sadece bir teşhis aracıdır. Test sonuçları, hastanın öyküsü, fizik muayene bulguları ve diğer tetkiklerle birlikte değerlendirilerek tanı konulur.
- Alerji tanısı konulduktan sonra, alerji doktorunuz sizinle birlikte bir tedavi planı oluşturacaktır. Bu plan, alerjenlerden kaçınma yöntemlerini, ilaç tedavisini ve gerekirse immünoterapiyi içerebilir.
Unutmayın, alerjiler yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen ciddi sağlık sorunlarıdır. Erken teşhis ve doğru tedavi ile alerjilerin kontrol altına alınması ve yaşam kalitenizin artırılması mümkündür.
